چراغ های باغی و پارکی در محوطه‌های مسکونی، باغ‌ها، ویلاها، پارک‌ها و میدان‌ها چندین وظیفه را به‌طور همزمان انجام می‌دهند. آن‌ها علاوه بر تأمین ایمنی در تردد، به مسیریابی کمک کرده، جلوه‌های زیبایی‌شناسی محوطه را برجسته کرده و در تاریکی شب فضایی دلپذیر ایجاد می‌کنند. در این مقاله، با انواع چراغ های باغی آشنا شده و راهنمای انتخاب مناسب‌ترین مدل برای هر محیط را ارائه خواهیم داد.
چه نوع نوری برای محوطه نیاز است؟
درست مانند نورپردازی داخلی، در فضاهای باز نیز به منابع نوری با کارکردهای مختلف نیاز است. چراغ های پارکی باید ورودی‌ها، مسیرهای پیاده‌روی، نمای ساختمان‌ها، ایوان‌ها، المان‌های معماری، باغچه‌ها، چمنزارها و درختان را روشن کنند.
به‌طور کلی، چراغ‌های پارکی را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد: عملکردی (پس‌زمینه‌ای)، تزئینی (نقطه‌ای) و مسیریابی (نشانه‌گذاری).
نور عملکردی
این گروه شامل پروژکتورها، چراغ ایستاده و سایر تجهیزاتی است که نور زیادی تولید می‌کنند. آن‌ها محیط تاریک را به‌طور یکنواخت روشن کرده و امکان استفاده راحت از فضاهای باز را در شب فراهم می‌کنند.
برای ورودی ساختمان، می‌توان از چراغ های ایستاده مدرن با ارتفاع ۲ تا ۴ متر استفاده کرد یا از چراغ های سردری و چراغ های دیواری نصب کرد. مدل‌های دارای لامپ‌های LED پرقدرت، روشنایی کافی را برای باز کردن قفل در یا پارک خودرو تأمین می‌کنند. با این حال، باید تعادلی در شدت نور رعایت شود تا نور بیش از حد، ساکنان خانه را آزار ندهد. بهترین گزینه، لامپ LED با توان ۶ تا ۱۰ وات و نور گرم (۲۷۰۰-۳۰۰۰ کلوین) است که در تاریکی برای چشم‌ها خوشایند خواهد بود.
در اطراف دروازه‌های خودرو و محل پارکینگ، معمولاً از پروژکتورهای LED با توان ۵۰ تا ۱۵۰ وات استفاده می‌شود. مدل‌هایی که سنسور حرکت دارند، بسیار کاربردی هستند، زیرا هنگام نزدیک شدن خودرو، به‌طور خودکار روشن می‌شوند.
برای نورپردازی درب ورودی، می‌توان از چراغ های دیواری (براکت‌های) با طراحی ساده و خنثی استفاده کرد که شبیه مدل‌های داخلی هستند. این چراغ‌ها، زمانی که در دو طرف درب نصب شوند، نور ملایمی را روی سطح در و فضای اطراف آن پخش می‌کنند. اگر بالای درب سایبان یا ایوان سرپوشیده وجود دارد، می‌توان از چراغ‌های آویز، سقفی LED یا اسپات‌های توکار استفاده کرد.
اگر در باغ یا حیاط یک آلاچیق یا محوطه باربیکیو سرپوشیده وجود دارد، چراغ‌های آویز یا اسپات‌های LED با توان ۵ تا ۹ وات انتخاب مناسبی هستند. این مدل‌ها نور کافی را فراهم کرده، در عین حال فضایی دلپذیر و صمیمی ایجاد می‌کنند و باعث خیرگی چشم نمی‌شوند. دمای رنگ مناسب برای این محیط نیز بین ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین است، که جلوه‌ای گرم و آرامش‌بخش مطابق با سبک “هیوگه” ایجاد می‌کند.
نورپردازی ساختمان‌های جنبی، مانند انباری، گاراژ یا کارگاه، برای مواقعی که شبانه نیاز به استفاده از این فضاها باشد، ضروری است. یک راه‌حل کاربردی و ساده، استفاده از پروژکتورهای ۳۰ تا ۱۰۰ وات است. این پروژکتورها را می‌توان زیر سقف، روی سایبان، یا بر روی پایه‌های نزدیک ورودی ساختمان نصب کرد.
نورپردازی تزئینی
همان‌طور که از نام آن پیداست، هدف اصلی نورپردازی تزئینی، ایجاد جلوه‌های زیبایی‌شناختی است. این نوع روشنایی می‌تواند به‌عنوان یک اثر هنری مستقل عمل کند یا عناصری مانند نما، المان‌های معماری، درختان و فضای سبز را برجسته کند. برخلاف نورهای عملکردی، این چراغ‌ها نیازی به تولید روشنایی زیاد ندارند و صرفاً نقش زیباسازی محیط را ایفا می‌کنند.
نورپردازی نقطه‌ای در باغ و پارک، فضاهای تاریک را تقسیم‌بندی کرده و جزایر نوری زیبا ایجاد می‌کند. انتخاب مدل چراغ‌ها باید با توجه به سبک کلی محوطه انجام شود تا المان‌هایی مانند باغچه، درخت، آبنما، طاق‌نما یا استخر از نزدیک و از نمای کلی، جلوه‌ای جذاب داشته باشند. برای این منظور، می‌توان از چراغ‌های پایه‌دار تا ارتفاع ۷۰ سانتی‌متر که در زمین نصب می‌شوند، یا پروژکتورهای کم‌مصرف با زاویه نور محدود برای تأکید روی جزئیات استفاده کرد.
نورپردازی تزئینی نمای ساختمان
هدف از نورپردازی تزئینی نما، تأکید بر ویژگی‌های معماری ساختمان است. چراغ‌ها به‌صورت نقطه‌ای روی ستون‌ها، طاق‌ها یا درون طاقچه‌ها نصب می‌شوند تا در شب، حجم و طراحی خاص بنا حفظ شود. این چراغ‌ها باید در طول روز نامحسوس باشند، بنابراین رنگ بدنه آن‌ها باید همخوان با نمای ساختمان و طراحی‌شان متناسب با سبک معماری انتخاب شود.
دمای رنگ نور بر حس و حال فضا تأثیر می‌گذارد:
- نور سرد فضایی مدرن و مناسب برای سبک‌های فوتوریستی یا های‌تک ایجاد می‌کند.
- نور گرم محیط را دلپذیر، صمیمی و خانگی جلوه می‌دهد.
میزان روشنایی چراغ‌های نما نباید از ۱۵ تا ۲۰ وات بیشتر باشد. همچنین، نور این مدل‌ها باید دارای زاویه تابش محدود بین ۱۰ تا ۶۰ درجه باشد تا جلوه‌ی زیبایی روی نمای ساختمان ایجاد کند.
نورپردازی مناسبتی و تزئینی
چراغ‌های تزئینی مخصوص جشن‌ها نیز در این دسته قرار می‌گیرند. برای این منظور، ریسه‌های نورانی در سقف آلاچیق، ایوان یا بین درختان و تیرک‌های چراغ نصب می‌شوند. همچنین، از دکورهای نوری خاص و اینستالیشن‌ها در جشن‌های تابستانی، کریسمس و سایر مناسبت‌ها استفاده می‌شود.
چراغ‌های مسیریابی و نشانه‌گذاری
چراغ‌های نشانه‌گذاری (مارکری)، فضای اطراف را روشن نمی‌کنند، بلکه تنها روی زمین زیر پا تمرکز دارند. هدف اصلی آن‌ها ایجاد مسیرهای مشخص و افزایش ایمنی تردد در شب است.
پیش از نصب این چراغ‌ها، باید مسیریابی اصلی را مشخص کرد. مسیرهای ضروری شامل راه‌های منتهی به ورودی ساختمان، گاراژ، دروازه، سونا یا حمام سنتی، و باغچه‌هایی که شبانه آبیاری می‌شوند هستند.
ویژگی چراغ‌های نشانه‌گذاری این است که در روز تقریباً نامرئی هستند و به‌طور طبیعی در محوطه ادغام می‌شوند. برای نورپردازی باغچه‌ها، چمنزارها و مسیرهای سنگفرش‌شده، می‌توان از چراغ‌های تخت با پایه‌ی میخی که در زمین نصب می‌شوند یا چراغ‌های پایه‌دار کوچک و مینیمالیستی که در اطراف مسیر قرار می‌گیرند، استفاده کرد.
نورپردازی مسیریابی نزدیک ساختمان شامل چراغ‌های توکار در کف‌سازی حیاط، پله‌ها، نرده‌ها و ایوان است. برای این کار، پنل‌های LED تخت که در سطح زمین فرورفته‌اند یا نوارهای LED مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی گزینه‌های مناسبی هستند. نصب یک پروفیل محافظ عمر این چراغ‌ها را افزایش داده و از آسیب‌های مکانیکی جلوگیری می‌کند.
مسیرهای پارک و باغ معمولاً با چراغ‌های پایه‌دار کوتاه روشن می‌شوند. این مدل‌ها دارای ارتفاع کم و طراحی ساده هستند تا در طول روز توجه زیادی جلب نکنند و مانع حرکت افراد نشوند. برای مثال، اگر مسیر باغچه ۵۰ سانتی‌متر عرض داشته باشد، می‌توان از چراغ‌های ۲۰ سانتی‌متری با توان ۶ وات استفاده کرد و آن‌ها را با فاصله ۳ متری به‌صورت زیگزاگی چیدمان کرد.
انواع چراغ‌های فضای باز
اکنون که با کاربردهای نورپردازی محوطه آشنا شدیم، نگاهی به انواع چراغ‌های مناسب برای باغ و فضای بیرونی ساختمان خواهیم داشت.
نورپردازی خارجی ساختمان
بر اساس سبک و ویژگی‌های معماری بنا، می‌توان از مدل‌های مختلفی استفاده کرد:
- پروژکتورهای کم‌مصرف برای نورپردازی متمرکز و غرقه‌سازی فضا
- چراغ‌های خطی برای ایجاد جلوه‌های عمودی و برجسته‌سازی حجم‌ها
- براکت‌های دیواری (چراغ‌های دیواری ثابت یا با قابلیت چرخش)
- براکت‌های دوطرفه که نور را همزمان به بالا و پایین منتشر می‌کنند
انتخاب مدل مناسب بستگی به هدف نورپردازی و سبک طراحی محوطه دارد.
نورپردازی نمای ساختمان
علاوه بر چراغ‌هایی که مستقیماً روی دیوار نصب می‌شوند، می‌توان از مدل‌های کف‌کار یا زمینی برای نورپردازی نما استفاده کرد. این پروژکتورها در کف محوطه یا روی ایوان قرار می‌گیرند و برای برجسته‌سازی ستون‌ها، قرنیزها و تیرهای ساختمان ایده‌آل هستند. این مدل‌ها از سطح زمین نور را به سمت نما هدایت می‌کنند.
هنگام انتخاب این نوع چراغ‌ها، باید به جنس متریال نمای ساختمان توجه کرد:
- اگر نمای ساختمان فلزی باشد، بهتر است نور را مستقیماً به سطح فلز نتابانید، زیرا بازتاب شدید آن چشم را آزار می‌دهد. در این حالت، جهت نور را به سمت محوطه تغییر دهید.
- در صورت نمای چوبی، چون چوب نور را به دلیل بافت مات خود جذب می‌کند، بهتر است از چراغ‌های با نور نرم و پراکنده یا مدل‌های دوطرفه که همزمان نور را به بالا و پایین منتشر می‌کنند، استفاده کنید.
انواع چراغ‌های باغ و فضای سبز
در نورپردازی محوطه از مدل‌های متنوعی استفاده می‌شود:
✅ چراغ‌های توکار که در خاک، چمن یا سنگ‌ریزه نصب می‌شوند.
✅ چراغ‌های خورشیدی روی پایه‌های میخی برای ایجاد نورپردازی تزئینی و خودکار.
✅ چراغ‌های پایه‌دار با منبع نور در بخش بالایی که مسیرها را روشن می‌کنند.
✅ پروژکتورهای کوچک و ضدآب برای تاکید روی درختان، بوته‌ها و گل‌ها.
هنگام انتخاب چراغ‌های محوطه، ارتفاع، میزان رشد و فصل‌های متفاوت رشد گیاهان را در نظر بگیرید، زیرا این عوامل تعیین‌کننده‌ی محل نصب و فاصله‌ی نور از گیاهان هستند.
ویژگی‌های ضروری چراغ‌های فضای باز
چراغ‌های فضای سبز و پارک‌ها باید مقاومت بالایی در برابر گرد و غبار و رطوبت داشته باشند. میزان حفاظت این چراغ‌ها با کد IP مشخص می‌شود:
🔹 IP44 مناسب برای فضاهای مسقف مانند ایوان یا آلاچیق (محافظت در برابر ذرات بزرگ‌تر از ۱ میلی‌متر و پاشش آب).
🔹 IP54 مناسب برای نصب در فضای باز (محافظت بیشتر در برابر گرد و غبار و آب).
🔹 IP65 بهترین گزینه برای محوطه‌های کاملاً باز (محافظت کامل در برابر گرد و غبار و مقاومت در برابر بارش باران و پاشش آب).
نحوه خواندن کد IP:
عدد اول = میزان محافظت در برابر گرد و غبار
عدد دوم = میزان مقاومت در برابر آب
راهنمای انتخاب چراغ مناسب
هنگام خرید چراغ‌های محوطه، به این نکات توجه کنید:
✔ نوع نصب:
- چراغ‌های آویز مناسب برای تراس، ایوان و آلاچیق.
- چراغ‌های دیواری برای نمای ساختمان، گاراژ و انبار.
- مدل‌های زمینی و پایه‌دار برای روشنایی مسیرها و فضای باز.
✔ منبع تغذیه:
- برقی: پایدار اما نیازمند سیم‌کشی.
- باتری‌دار: بی‌نیاز از سیم‌کشی اما نیازمند تعویض دوره‌ای باتری.
- خورشیدی: اقتصادی و خودکفا، اما وابسته به نور خورشید.
✔ نوع لامپ:
بیشتر چراغ‌های مدرن LED هستند که مصرف انرژی کم و طول عمر بالا دارند. برخی از مدل‌ها لامپ‌های قابل تعویض دارند، درحالی‌که برخی دیگر دارای ال‌ای‌دی داخلی هستند که نیازی به تعویض ندارد.
✔ جنس بدنه:
- پلاستیکی: ارزان اما دوام کمتر.
- فلزی و شیشه‌ای: مقاوم و بادوام.
- طرح‌های خاص از سنگ، چوب یا متریال مصنوعی: مناسب برای نورپردازی لوکس و سفارشی.
طراحی و استایل چراغ‌های محوطه
چراغ‌های فضای باز تأثیر زیادی بر زیبایی کلی محوطه دارند، بنابراین سبک طراحی آن‌ها باید با محیط هماهنگ باشد:
🌿 مدرن و مینیمال: چراغ‌های با طراحی ساده و بدنه‌ی فلزی صیقلی مناسب برای محوطه‌های مدرن.
🏰 کلاسیک و سنتی: چراغ‌های فانوسی، مشعلی و فلزات برنز و مشکی فرفورژه برای باغ‌های کلاسیک.
🎉 فانتزی و جشنواره‌ای: ریسه‌های نورانی و چراغ‌های شکل‌دار و خلاقانه برای ایجاد فضای رمانتیک یا جشن‌ها.
نیاز به مشاوره دارید؟
اگر به دنبال انتخاب بهترین مدل‌ها برای پروژه‌ی نورپردازی خود هستید، می‌توانید با مشاوران صنایع روشنایی نگین نور تماس بگیرید:
📞 09006349434
